การบริหารโดยการเรียนจากชีวิตสัตว์/Management by Animals (MBA) # 10

Catfish (แค้ทฟิช = ปลาดุก/ปลาตระกูลปลาดุก)

จาก Cat (แมว) ก็มาถึงคราว Catfish ซึ่งไม่ใช่ปลาแมว แต่เป็น “ปลาดุก” 

ปลาดุก เป็นสกุลของปลาหนังน้ำจืดในสกุล Clarias (/คลา-เรียส/) โดยคำว่า Clarias มาจากภาษากรีกคำว่า chlaros หมายถึง "มีชีวิต" เนื่องจากปลาสกุลนี้สามารถใช้ชีวิตอยู่ได้บนบกหรือสภาพที่ขาดน้ำ 

ปลาดุกแพร่กระจายพันธุ์ในน้ำจืดและน้ำกร่อยตามแหล่งน้ำของทวีปเอเชียและแอฟริกา เป็นปลาไม่มีเกล็ด ลำตัวยาว มีหัวที่แบนและแข็ง มีหนวดยาว 8 นิ้ว มีครีบหลังและครีบก้นยาวเกินครึ่งของความยาวลำตัว จุดเริ่มต้นของครีบหลังอยู่ล้ำหน้าจุดเริ่มต้นของครีบท้อง ครีบหางมนกลม ปลาดุกสามารถหายใจเอาออกซิเจนโดยตรงจากอากาศ ปลาดุกคลานบนบกได้เมื่อถึงฤดูแล้ง สามารถเดินข้ามพื้นแห้ง ๆ เป็นระยะทางสั้น ๆ ระหว่างสระน้ำได้โดยการเคลื่อนที่บนครีบหน้าและหาง 

ปลาดุกใช้หนวดและประสาทสัมผัสที่ซับซ้อนทั่วร่างกายตรวจจับสภาพแวดล้อมไม่ว่าจะเป็นแม่น้ำ ก้นสระ หรือทะเลสาบ ปลาดุกไฟฟ้าในแอฟริกาสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าได้ 450 โวลต์ การปรับตัวเหล่านี้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมที่มันอาศัยอยู่ 

เมื่อไม่มีข้อห้ามเรื่องการล่าสัตว์ปลาดุกก็ถูกล่าจนเกือบสูญพันธุ์ แต่พอมนุษย์ปกป้องความอยู่รอดของมันและนำปลาดุกเข้าสู่สภาพแวดล้อมที่ไม่ใช่ถิ่นกำเนิดต่าง ๆ เพื่อทำฟาร์ม ปลาดุกก็แพร่พันธุ์ไปทั่วและกลายเป็นหนึ่งในสายพันธุ์ที่รุกรานอันดับต้น ๆ ของโลก ซึ่งอาจก่อให้เกิดความเสียหายร้ายแรงต่อระบบนิเวศโดยการบริโภคพืชและสัตว์ในท้องถิ่นจำนวนมาก 

ปลาดุกเป็นปลากินเนื้อโดยเฉพาะเมื่อตัวโตเต็มที่ ชอบกินปลาอื่นที่ตัวเล็กกว่าเป็นอาหาร รวมถึงกินซากพืชและซากสัตว์อีกด้วย 

ปลาดุกเป็นปลาที่รู้จักกันดีในแง่ของการเป็นปลาเศรษฐกิจที่นิยมบริโภคกันโดยเฉพาะในทวีปเอเชีย 

บทเรียนที่ได้จากปลาดุก 

1. ความอดทนในยามลำบาก เราต้องเข้าใจสภาพในยามลำบาก จะให้สบายเหมือนยามปกติไม่ได้ ดูตัวอย่างปลาดุกสิ ในหน้าแล้ง ปลาดุกจะมุดอยู่ในโคลน ขุดโคลนและจะฝังตัวอยู่ที่นั่น โดยที่มันจะอาศัยอยู่ในโคลนได้เป็นเวลา 1 ปีหรือประมาณนั้น โคลนเป็นจุดหลบภัยร้อนและปกปิดพวกมันจากสัตว์นักล่า ... เราก็ต้องหาลู่ทางทำหนักให้เป็นเบา และปรับตัวให้เหมาะสม 

2. อย่าทำตัวเด่นเกินไป ปลาดุกไม่ชอบ "ทำตัวเด่น" พวกมันระวังในการเลือกที่อยู่อาศัยเพื่อจะซ่อนตัวได้ง่าย สีสันของลำตัวก็กลมกลืนกับดินโคลนพื้นน้ำ การทำตัวเด่นมากเท่าไรก็เป็นเป้าเท่านั้น เลือกเอา! 

3. ฝึกทำสิ่งที่คิดว่ายาก ตามธรรมชาติปลาดุกย่อมชอบจะว่ายน้ำ การที่ปลาจะมาเดินมาคลานบนบกย่อมไม่ใช่เรื่องปกติ แต่ปลาดุกก็ทำเพื่อหาแหล่งน้ำใหม่ เพื่อความอยู่รอด เราเองอาจไม่เคยทำอะไรบางอย่างมาก่อน แต่ก็สมควรเรียนสิ่งนั้นเพื่อแก้ไขสถานการณ์