การบริหารโดยการเรียนจากชีวิตสัตว์/Management by Animals (MBA) # 1

บทความ MBA (Management by Animals) จะลงตามลำดับตัวอักษร A ไปจนถึง Z ซึ่งจะให้ข้อคิดจากชีวิตสัตว์เพื่อปรับประยุกต์กับชีวิตและการงาน เพราะปัญหาหลายอย่างจะแก้ได้ง่ายกว่าที่คิดถ้าเราคุ้นเคยกับธรรมชาติ

Ant (แอ๊นท = มด)

      มดมีหลายชนิด เช่น มดแดง มดดำ มดตะนอย เป็นต้น ทั่วโลกมีมดไม่ต่ำกว่าหนึ่งหมื่นชนิด  ลักษณะเด่นของมดประการแรกคือ ขนาดตัวเล็ก (ตัวใหญ่ ๆ เค้าเรียกว่าช้าง 5555!) จะพบมดได้ทุกแห่งในโลกยกเว้นขั้วโลกเหนือและใต้

     สิ่งที่น่าทึ่งก็คือสมองมด คิดดูง่าย ๆ สมองมดจะมีขนาดเล็กกว่าตัวมันแค่ไหน ถ้าจะให้คอมพิวเตอร์ที่คนเราประดิษฐ์คิดค้นทำหน้าที่ของมดตัวเดียว จะต้องเป็นคอมพิวเตอร์ขนาดมหึมา กินเนื้อที่และพลังงานมหาศาล

     มดจะอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม เป็นฝูง ตั้งแต่ขนาดฝูงเล็ก ๆ มีรังย่อม ๆ ไปจนถึงฝูงใหญ่มโหฬารซึ่งมีรังขนาดใหญ่คลุมพื้นที่เป็นไร่ ๆ ถ้าจะว่าไปก็คล้าย ๆ กับการอยู่รวมกลุ่มแบบเป็นก๊ก เป็นเหล่า เป็นประเทศของมนุษย์ ซึ่งแบ่งแยกเขตแดนตามผิวพรรณ ภาษาหรือวัฒนธรรม

    ลำดับชั้น และ "หน้าที่พลเมืองมด" คร่าว ๆ มีดังนี้

    1. มดราชินี เป็นผู้นำฝูงและมีหน้าที่วางไข่อย่างเดียว

    2. มดตัวผู้ มีหน้าที่ผสมพันธุ์เพื่อธำรงไว้ซึ่งพลเมืองมดให้คงอยู่คู่โลก

    3. มดงาน (เป็นมดตัวเมียที่ไร้ประสิทธิภาพทางเพศ) อาจจะเรียกมดงานว่าเป็นมดราษฎรเต็มขั้น มีหน้าที่การงานเยอะแยะ เช่น ค้นหาแและรวบรวมอาหาร ประคบประหงมมดราชินี เป็นพยาบาลดูแลตัวอ่อน ทำความสะอาดรัง ขยายรังและปกป้องรับเมื่อถูกรังควาน ดูเหมือนแต่ละตัวจะรู้บทบาทของมันเอง ตัวใหญ่ที่แข็งแรงมักจะทำหน้าที่เหมือนทหาร ส่วนตัวอื่น ๆ ก็จะทำหน้าที่หาอาหารหรือพยาบาล

สิ่งที่เรียนรู้จาก "มด"

    1.  นิสัยการรู้จักสะสม  มดสะสมอาหารในรังไม่มีขาด ควรที่เราจะปลูกฝังนิสัยอดออม เพื่อมี "ทรัพย์สำรอง" เผื่อไว้เวลาฉุกเฉิน แต่ก็ไม่ใช่จะกระเหม็ดกระแหม่จนเกินเหตุ จนทำให้ชีวิตขาดความอภิรมย์

    2.  นิสัยความขยัน  มดมีความขยันระดับยอดเยี่ยม ทำให้เราเข้าใจได้ว่าทำไม "คนขยันไม่เคยอดตาย"

    3.  การรู้จักบทบาทความรับผิดชอบ  ถ้าคนเราเลียนแบบมดในข้อนี้ โดยรู้จักบทบาทความรับผิดชอบของตนเอง สังคมจะน่าอยู่และมีระเบียบมากขึ้น

    4.  ความมุ่งมั่น ความุมานะ  เคยเห็นมดแบกเม็ดข้าวมั้ย? เม็ดข้าวมีน้ำหนักมากกว่าตัวมดสองสามเท่าแค่ทดก็อดทนแบก ไม่ว่าหนทางจะสูงชัน ตัวเองจะลื่นไถล ล้มลุกคลุกคลาน กลิ้งตกลงมาอย่างไร มดก็ไม่ยอมท้อ แต่เดินหน้าต่อไป คนเราสมัยนี้เคยตัวกับความสะดวกสบายและชีวิตที่มีแต่อุปกรณ์เครื่องช่วยต่าง ๆ เลยไม่มีความอดทนกลายเป็นพวก "หนักไม่เอา เบาไม่สู้"

     5.  ความสะอาด  รังมดจะได้รับการปัดกวาดให้สะอาดเรียบร้อยเสมอ ไม่เหมือนห้องนอน/ห้องน้ำของมนุษย์บางคนที่อยู่ในระดับโสโครก ถนนบางสายยังสะอาดกว่าด้วยซ้ำ บางคนแต่งตัวซะสวยแต่ห้องหับส่วนตัวสกปรกรกรุงรังมาก อย่าลืมว่าความสะอาดจะสร้างความน่าเชื่อถือและความสำเร็จทั้งส่วนตัวและธุรกิจ

     6.  การช่วยเหลือกันและกัน  ถ้ามดตัวไหนบาดเจ็บ จะมีมดตัวอื่นคอยช่วยประคองกลับรังเสมอ ตรงข้ามกับบางคนที่ชอบถีบหัวเพื่อนเพื่อเอาหน้าคนเดียว  และจำไว้ด้วยว่าในหมู่มดไม่มีการเมืองและความขัดแย้งแบบมานุด รู้จักอายมดบ้าง!

    ทราบแล้วปฏิบัตินะจ้ะ